کد مطلب:12037 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

حكم اسلام را دربارة مرتدان و كساني كه پيامبر6 و معصومين: را دشنام دهند بيان كنيد؟

ارتداد در لغت، به معناي بازگشتن است و در اصطلاح، به معناي خروج فرد مسلمان از دين اسلام(قاموس قرآن، سيدعلياكبر قرشي، ج 3، ص 79، دارالكتبالاسلامية.) و برگشتن از ايمان به كفر است. اين اصطلاح، در آياتي از قرآن به كار رفته است; از جمله، آية 54 سوره مائده كه ميفرمايد: يَـََّأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ...; اي كساني كه ايمان آوردهايد، هر كس از شما از آيين خود باز گردد (به خدا زياني نميرساند) خداوند جمعيتي را ميآورد كه آنها را دوست دارد و آنان (نيز) او را دوست دارند...

و نيز در آية 217 سورة بقره ميفرمايد: وَمَن يَرْتَدِدْ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُوْلَـََّئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَـَـلُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالاْ ?َخِرَةِ وَأُوْلَـََّئِكَ أَصْحَـَبُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَـَـلِدُونَ; يعني كسي كه از آيينش برگردد و در حال كفر بميرد، تمام اعمال نيك (گذشته) او در دنيا و آخرت، بر باد ميرود، و آنان اهل دوزخند و هميشه در آن خواهند بود.

پذيرش اسلام بايد طبق منطق باشد; كسي كه آييني همچون اسلام را بعد از تحقيق و پذيرش رها كند و به سوي آيينهاي ديگر برود، معمولاً انگيزه صحيح و موجهي ندارد، بنابراين عدول و بازگشت او به تخطئه و خيانت شبيهتر است تا به اشتباه و عدم درك حقيقت; چنانكه قرآن كريم ميفرمايد: إِنَّ الَّذِينَ ارْتَدُّواْ عَلَيََّ أَدْبَـَرِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَي الشَّيْطَـَنُ سَوَّلَ لَهُمْ وَ أَمْلَيَ لَهُم;(محمّد، 25) كساني كه بعد از روشن شدن هدايت براي آنها، پشت به حق كردند، شيطان اعمال زشتشان را در نظرشان زينت داده و آنان را با آرزوهاي طولاني فريفته است.

و در آيه 107 سوره نحل ميفرمايد: اين به خاطر آن است كه زندگي دنيا (و پست) را بر آخرت ترجيح دادند....

تعبيراتي كه قرآن درباره مرتد به كار برده: وَشَهِدُوَّاْ أَنَّ الرَّسُولَ حَقُّ وَجَآءَهُمُ الْبَيِّنَـَت(آلعمران،86) مِّن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدَي(محمّد،25)، نشان دهندة اين است كه اين گونه افراد از روي عناد، لجاجت، هتك مقدسات و مقابله با اسلام دست از دين برداشتهاند و مؤيد آن حوادث صدراسلام (اهل ردّه) است كه وقتي عدد مرتدين زياد شد، آنان به قصد نابودي اسلام به مدينه حمله كرده و با مسلمانان وارد جنگ شدند.(ر.ك: تاريخ اسلام، دكتر حسن ابراهيم حسن، ج 1، ص 344 ـ 353، داراحيأالتراث العربي.)

علاوه بر آن اگر به افراد اجازه داده شود هر روز مايل باشند خود را مسلمان معرفي كنند و هر روز مايل نباشند انكار نمايند، به زودي جبهه داخلي كشور اسلام از هم متلاشي خواهد شد و راه نفوذ دشمنان و عوامل و ايادي آنها باز خواهد گرديد و هرج و مرج در جامعه اسلامي پديد خواهد آمد; چنانكه قرآن كريم ميفرمايد: جمعي از اهل كتاب (از يهود) گفتند: (برويد در ظاهر) به آنچه بر مؤمنان نازل شده، در آغاز روز ايمان بياوريد و در پايان روز كافر شويد; شايد آنها (از آيين خود) باز گردند. (آلعمران، 72).

آيين مقدس اسلام جهت پيشگيري و ريشهكن ساختن چنين فتنهها و فسادها دستور داده است كه مرتد كشته شود تا نظام دين و حكومت اسلام و آيين و كتاب او دستخوش چنين حوادث شوم نگردد و مغرضان با مكتب خدا بازي نكنند.

بنابراين، اسلام به خاطر جرمي كه مرتد مرتكب شده و براي حفظ حقوق ديگران كه در ساية بقاي دين و حكومت اسلامي و مبارزه با ايادي و عوامل بيگانه حاصل ميشود، چنين كيفري (اعدام يا حبس و...) را براي مرتد در نظر گرفته است و اين حكم (مجازات مرتد) هيچ منافاتي با آيه لا إكراه في الدين و آزادي عقيده ندارد.

در پايان لازم است يادآوري كنيم كه اسلام ميان مرتد فطري (كسي كه از پدر و مادر مسلمان متولد شده و پس از قبول اسلام از اسلام برگشته است) و مرتد ملّي (كسي كه پدر و مادر او به هنگام انعقاد نطفهاش مسلمان نبودهاند و او بعداً اسلام را پذيرفته، سپس از آن برگشته) و همچنين بين مرد مرتد و زن مرتد فرق گذاشته است.

مرد اگر مرتد فطري باشد، بدون قيد و شرط اعدام ميشود; ولي اگر مرتد ملّي باشد، در صورت عدم بازگشت به اسلام(توبه) كشته ميشود.

اين تفاوت شايد به خاطر اين باشد كه ضرر ارتداد فردي كه اصالتاً مسلمان بوده است (مرتد فطري) به مراتب بالاتر از فرد بيگانه است كه غير مسلمان بوده، سپس مسلمان شده است.

فرد اول به خاطر داشتن ارتباطات قوي و نيرومند، روي فكر و ذهن خانوادههاي اسلامي و ضعيف الايمان بيشتر ميتواند اثر منفي بگذارد و بهتر ميتواند بر ضد حكومت اسلام قيام و فعاليت كند; در حالي كه اثر منفي فرد دوم از آن كمتر است.

امّا زن مرتد (چه فطري و چه ملّي) در اسلام كشته نميشود و آن هم شايد به اين جهت باشد كه زن هر چند يك انسان كامل است، امّا بر اثر داشتن عواطف سرشار، زودتر تحت تأثير قرار ميگيرد و اگر چه زودتر به انحراف فكري كشيده ميشود، زودتر هم به سوي حق باز ميگردد.

همچنين برخي از محققان از فقها نيز فرمودهاند: فردي كه بر اثر تماس و ارتباط با گروه باطل، شبهاتي در دل او پيدا شده كمكم صورت انكار به خود گرفته و باعث شده تا برخي از احكام ضروري دين را انكار كند، ولي به گونهاي است كه اگر شبهة او زايل شود، فوراً به آغوش حق باز ميگردد، اين طور فردي نيز كشته نميشود.( ر.ك: پرسشها و پاسخها، استاد جعفر سبحاني، ص 255 ـ 260، انتشارات مؤسسة سيدالشهدأ / مستمسك العروة، آيتالله سيدمحسن طباطبايي حكيم، ج 1، ص 378 ـ 384، الطبعة الرابعه نجف اشرف / تفسير نمونه، آيتالله مكارم شيرازي، ج 2، ص 278 ـ 281 و ج 11، ص 418 ـ 421 و ص 426 ـ 427، دارالكتب الاسلامية / الميزان، علامه طباطبايي، ج 2، ص 342 ـ 347، مؤسسه مطبوعاتي اسماعيليان / قاموس قرآن، سيدعلياكبر قرشي، ج 6، ص 107 ـ 108، دارالكتب الاسلامية. )

دشنام دهندگان به معصومين: يا نواصب همانند كفار و غاليان (كساني كه يكي از ائمه: را خدا خوانده يا بگويند خدا در او حلول كرده است) و خوارج نجس ميباشند.(توضيح المسائل مراجع; فتاواي دوازده نفر از مراجع معظم تقليد; ج 1، ص 84ـ85، جامعة مدرسين.)

دشنام دهنده به پيامبر6 و ائمه اطهار: محكوم به قتل است كشتن شخص دشنام دهنده بر شنونده، در صورتي كه بر جان و آبروي خود و مؤمن ديگري نترسد واجب است و در صورت ترس كشتن او جايز نيست، همين گونه اگر بر از بين رفتن مال چشميگرخود و مؤمن ديگري ترس داشته باشد باز هم قتل آن شخص بر شنونده واجب نميباشد.

و در صورت فراهم بودن زمينة قتل، اجازة از امام معصوم: و يا نائب اماملازم نميباشد.

و قول قوي در خصوص دشنام دهنده به فاطمة زهرا3 نيز همانند ديگر معصومين: قتل ميباشد خصوصاً زماني كه اهانت به ايشان به اهانت به پيامبر6 برگردد.(ر.ك: تحريرالوسيله، امام خميني;، ج 2، ص 476ـ477، كتاب الحدود، حدقذف، القول في القاذف والمقذوف ـ احكام ـ فرع اول.)